2019-07-15

Bursztyn i jego imitacje 

Wystawa "Bursztyn i jego imitacje", prezentuje wybrany fragment zbiorów imitacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników.

Bursztyn bałtycki (sukcynit) to skamieniała żywica drzew iglastych z okresu Paleogenu, sprzed ponad 40 mln lat. Znajdowany jest jedynie na stosunkowo małym obszarze centralnej Europy (wybrzeże Bałtyku, Obwód Kaliningradzki, osady lodowcowe które naniosły bursztyn w głąb Polski i in.), co sprawiło, że jest on towarem rzadko spotykanym i stosunkowo drogim. Ten sam rodzaj kopalnej żywicy znajdujemy również na Ukrainie (bursztyn ukraiński) i w niemieckiej Saksonii (nazywany bursztynem bitterfeldzkim).

Unikalność i wysoka cena bursztynu spowodowała poszukiwania substytutów bursztynu i zastąpienia jego tańszymi oraz łatwiej dostępnymi imitacjami: naturalnymi młodymi żywicami modyfikowanymi oraz żywicami syntetycznymi.

Najstarszymi znanymi imitacjami bursztynu są imitacje z barwionego szkła. Jednak obecnie metoda ta jest znacznie trudniejsza w produkcji i została wyparta przez imitacje z żywic syntetycznych.

Na początku XX w. na masową skalę jako imitacji bursztynu używano żywic syntetycznych takich jak bakielit, rezolan i nowolak (ż. fenolowe). W pierwszej połowie wieku popyt na bursztyn był wysoki, a społeczeństwo ubogie dlatego też  imitacje te zyskały ogromną popularność i dziś często pojawiają się na rynku kolekcjonerskim jako bursztyn.
Obecnie najczęściej spotykanymi imitacjami bursztynu są imitacje z żywic syntetycznych, m.in. takich jak żywica epoksydowa, poliestrowa (alkidowa) i inne.

Kopal jest naturalną, młodą żywicą subfosylną. Szacuje się, że kopal może mieć od kilkuset do około 1 mln lat. Występuje na południowej półkuli (Kolumbia, Madagaskar, Kongo) Najczęściej w imitacjach bursztynu bałtyckiego stosuje się modyfikowany kopal kolumbijski.

Gdańskie Laboratorium Bursztynu MSB bada i certyfikuje wyroby bursztynowe. Możliwość odróżnienia bursztynu od jego imitacji jest istotnym atutem ośrodka gdańskiego. Jednym z ważnych zadań jest również prowadzenie kolekcji imitacji na cele edukacyjne.

Imitacja - (z łac. naśladowanie) rzecz naśladująca inną rzecz.

Falsyfikat -  (z łac. podrabianie) - antonim autentyku, fałszerstwo rzeczy oryginalnej w celu mistyfikacji lub oszustwa.